Το EVA, ή αλλιώς αιθυλενοβινυλοξικό οξύ (Ethylene Vinyl Acetate), είναι ένα θερμοπλαστικό πολυμερές που χρησιμοποιείται ευρέως σε πολλές βιομηχανίες, κυρίως λόγω της ελαστικότητας, της ελαφρότητας και της ικανότητάς του να απορροφά κραδασμούς. Στη βιομηχανία υπόδησης, το EVA αποτελεί βασικό υλικό για την κατασκευή σόλων και ενδιάμεσων στρώσεων, ειδικά σε αθλητικά, casual και παιδικά παπούτσια.
Χημική και φυσική σύσταση
Το EVA είναι συμπολυμερές, δηλαδή προϊόν χημικού συνδυασμού αιθυλενίου και οξικού βινυλίου (vinyl acetate). Το ποσοστό του οξικού βινυλίου επηρεάζει τις ιδιότητες του υλικού: όσο μεγαλύτερη η περιεκτικότητα, τόσο πιο μαλακό και ελαστικό είναι το τελικό προϊόν. Συνήθως, στην υπόδηση χρησιμοποιούνται υλικά με περιεκτικότητα περίπου 10%–40% VA.
Ιδιότητες του EVA
1. Χαμηλό βάρος
Το EVA είναι ένα από τα πιο ελαφριά υλικά που χρησιμοποιούνται στην κατασκευή σόλων. Αυτό το καθιστά ιδανικό για υποδήματα που πρέπει να φοριούνται για πολλές ώρες, χωρίς να επιβαρύνουν τον χρήστη.
2. Απορρόφηση κραδασμών
Η δομή του υλικού επιτρέπει την απορρόφηση ενέργειας από τα χτυπήματα με το έδαφος, μειώνοντας την καταπόνηση στα γόνατα και τη μέση. Για αυτόν τον λόγο χρησιμοποιείται ευρέως σε ενδιάμεσες σόλες αθλητικών παπουτσιών.
3. Θερμομονωτικές ιδιότητες
Το EVA λειτουργεί ως μονωτικό, κρατώντας σταθερή τη θερμοκρασία ανάμεσα στο πέλμα και το περιβάλλον.
4. Αντοχή στην υγρασία και τις καιρικές συνθήκες
Δεν απορροφά νερό, δεν μουχλιάζει και δεν επηρεάζεται εύκολα από τις μεταβολές θερμοκρασίας.
5. Καλή χημική αντοχή
Αντέχει σε πολλά οξέα και βάσεις, γεγονός που το καθιστά κατάλληλο για παπούτσια εργασίας ή εξωτερικού χώρου.
Περιορισμοί του EVA
Παρότι το EVA έχει πολλά πλεονεκτήματα, υπάρχουν και ορισμένα μειονεκτήματα που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη:
Φθορά με την πάροδο του χρόνου: Με συνεχή χρήση, το EVA μπορεί να συμπιεστεί και να χάσει την ικανότητά του να απορροφά κραδασμούς.
Μέτρια αντοχή στην τριβή: Δεν είναι τόσο ανθεκτικό όσο το καουτσούκ όταν πρόκειται για έντονη χρήση σε τραχιές επιφάνειες.
Χαμηλότερη πρόσφυση: Αν δεν συνδυαστεί με εξωτερική σόλα από άλλο υλικό, μπορεί να γλιστράει σε υγρές ή λείες επιφάνειες.
Χρήση στην υπόδηση
Το EVA συναντάται σε διάφορες μορφές στα παπούτσια:
Ενδιάμεσες σόλες (midsole) σε αθλητικά παπούτσια, όπου απαιτείται υψηλή απορρόφηση κραδασμών.
Ολόσωμες σόλες σε παντόφλες και σανδάλια (όπως τα γνωστά crocs).
Εσωτερικοί πάτοι ή ενίσχυση πάτου για μεγαλύτερη άνεση.
Ορθοπεδικά και παιδικά παπούτσια, λόγω της ελαστικότητας και της σταθερότητας που προσφέρει.
EVA σε σύγκριση με άλλα υλικά
| Ιδιότητα | EVA | Καουτσούκ (Rubber) | TPU |
|---|---|---|---|
| Βάρος | Πολύ ελαφρύ | Βαρύτερο | Μέτριο |
| Άνεση | Υψηλή | Υψηλή | Μέτρια–Υψηλή |
| Αντοχή στην τριβή | Μέτρια | Πολύ καλή | Πολύ καλή |
| Απορρόφηση κραδασμών | Πολύ καλή | Καλή | Μέτρια–Καλή |
| Πρόσφυση | Μέτρια (χωρίς επεξεργασία) | Πολύ καλή | Πολύ καλή |
| Τιμή κατασκευής | Χαμηλή | Μέση–Υψηλή | Υψηλή |
Συμπεράσματα
Το EVA είναι ένα πολυλειτουργικό και αποδοτικό υλικό που προσφέρει άνεση, ευελιξία και χαμηλό βάρος, γι’ αυτό και χρησιμοποιείται εκτενώς στην κατασκευή παπουτσιών. Παρά τα μειονεκτήματά του, η σωστή εφαρμογή και ο συνδυασμός του με άλλα υλικά μπορούν να προσφέρουν εξαιρετικά αποτελέσματα τόσο για τον καταναλωτή όσο και για τον κατασκευαστή.